Điều khiến Taj Mahal trở thành kiệt tác thế giới

Taj Mahal là khu lăng mộ kết tinh những nét đặc sắc của nghệ thuật Hồi giáo gần 400 năm trước.

Điều khiến Taj Mahal trở thành kiệt tác thế giới

Khu lăng mộ nổi tiếng nhất Ấn Độ nằm ở thành phố Agra, cách thủ đô New Delhi khoảng 230 km với 4 giờ di chuyển bằng ôtô. Công trình xây vào thế kỷ 17 được UNESCO công nhận là di sản thế giới năm 1983 và mô tả là một “kiệt tác được cả thế giới chiêm ngưỡng trong số các di sản thế giới”.

Để bảo vệ công trình gần 400 năm tuổi khỏi tác động từ con người, du khách sau khi đi bộ qua cổng, khu vườn trước lăng, đến bậc thềm được lát đá trắng đỏ (ảnh) sẽ phải bọc giày bằng túi đã phát khi mua vé. Giá vé tham quan với khách nước ngoài là 1.100 INR (350.000 đồng), thời gian tối đa 3 tiếng, kèm một chai nước.

Khu lăng mộ chính được xây cao với phần sân xung quanh rộng rãi, từ đây có thể dễ dàng nhìn ngắm toàn cảnh xung quanh. Công trình chủ yếu xây bằng đá cẩm thạch trắng – gam màu chủ đạo của các kiến trúc Hồi giáo. Một trong những nét độc đáo của Taj Mahal chính là lối kiến trúc đối xứng trên nền móng hình vuông với 4 cửa vòm, ban công, cửa sổ, tháp… Để xây dựng, nhiều thợ xây, cắt đá, khảm, hoạ sĩ, thư pháp từ khắp Trung Á, Iran… được huy động về đây. Khoảng 20.000 người đã làm việc ngày đêm trong khoảng 20 năm để hoàn tất lăng mộ. Ảnh: Taj Mahal.

Lăng có một cửa vào, một cửa ra, còn lại đóng. Đây cũng là nơi du khách có thể cảm nhận nghệ thuật kiến trúc Hồi giáo tinh xảo của đế chế Mughal khi xưa. Theo tài liệu của UNESCO, vẻ đẹp của Taj Mahal nằm ở sự kết hợp nhịp nhàng giữa các vật liệu rắn và khoảng trống, lồi và lõm, cùng nguyên liệu cẩm thạch trắng và đá quý màu.

Những họa tiết khắc nổi trên tường đá cẩm thạch từ hàng trăm năm trước khiến du khách liên tưởng đến tranh 3D với đường nét mềm mại của từng bông hoa, chiếc lá.

Khảm đá quý là một nét ấn tượng khác trong nghệ thuật kiến trúc của Taj Mahal. Theo hướng dẫn viên địa phương, đá cẩm thạch sau khi được vận chuyển từ vùng Rajasthan về, được thợ vẽ và đục theo các đường nét. Đá quý nhiều màu cũng được mài sao cho vừa với phần rỗng đã đục sẵn trên đá cẩm thạch và khảm đến nhẵn mịn như cùng một khối. Buổi tối, các họa tiết này nếu có ánh sáng (mặt trăng) chiếu vào sẽ rực sáng lấp lánh. Ảnh: Wiki.

Một số đoạn trong kinh Koran cũng được trang trí trên tường. Điều thú vị là du khách đứng từ dưới nhìn lên sẽ thấy chữ quanh cổng vòm cùng một cỡ. Nhưng thực tế cỡ chữ ở dưới nhỏ hơn, trong khi phần chữ trên vòm lớn, để tạo hiệu ứng thị giác cân bằng với mắt người xem. Theo trang giới thiệu về du lịch Taj Mahal, dòng chữ Ả Rập này có nghĩa là: “Này linh hồn đang yên nghỉ. Hãy trở về bên Thượng đế, bình yên với Ngài, và Ngài sẽ bình yên với bạn”.

Bên trong lăng là khu vực du khách không được phép chụp hình. Nơi này đặt mộ của vua Shah Jahan (phải) và hoàng hậu Mumtaz Mahal. Do lăng mộ được vua xây tặng sau khi hoàng hậu qua đời, nên mộ của Mumtaz Mahal đặt ở chính giữa. Shah Jahan sau khi mất mới được con trai đặt an nghỉ cạnh người vợ ông yêu quý nhất. Đây được cho chi tiết bất đối xứng duy nhất trong lăng. Tuy nhiên, hai phần mộ được quây rào cho phép du khách tham quan thực chất là bản mô phỏng của hầm mộ thật phía dưới. Nhờ những lỗ nhỏ được đục rỗng bằng ngón tay trên các bức tường đá mà bên trong lăng vẫn thông thoáng, không quá tối. Ảnh: Taj Mahal.

Lăng nằm kề sông Yamuna, tạo cho khu phức hợp này không gian thoáng đãng. Vị trí này cho phép lăng mộ soi bóng xuống mặt sông vào những đêm trăng sáng. Các công trình quanh lăng mộ xây bằng đá sa thạch đỏ gồm thánh đường Hồi giáo, khu nhà khách, vẫn với lối kiến trúc đối xứng nhau.

Cổng chính để vào tham quan khu phức hợp, nằm đối diện trên trục thẳng với cửa vào của lăng mộ.

Thường xuyên được các trang du lịch bình chọn là nơi phải đến một lần trong đời, Taj Mahal trở thành điểm dừng chân không thể bỏ qua khi đến Ấn Độ. Hiện lăng mộ này nằm trong tuyến tham quan “tam giác vàng” của các công ty du lịch Ấn Độ bao gồm Delhi – Agra – Jaipur. Du khách có thể mua vé bay thẳng của hãng Indigo từ Hà Nội hoặc TP HCM đến Kolkata sau đó bay tiếp đến các điểm trong tuyến này. Indigo là hãng hàng không lớn nhất Ấn Độ với mạng lưới bay nội địa rộng khắp. Ảnh: Taj Mahal.