Tìm hiểu nét đặc sắc trong mâm cỗ ngày Tết ba miền Bắc – Trung

Mỗi một vùng miền trên dải đất hình chữ S đều có những nét văn hóa, phong tục đặc trưng riêng cũng như mâm cỗ ngày Tết sẽ có nét đặc sắc về món ăn, cách trình bày và quy tắc.

Tìm hiểu nét đặc sắc trong mâm cỗ ngày Tết ba miền Bắc – Trung – Nam

Mâm cỗ Tết miền Bắc

Mâm cỗ ngày Tết ở miền Bắc được các bà mẹ, chị em tuân thủ nghiêm ngặt theo quy tắc: 4 bát 4 dĩa (không bao gồm nước chấm, dưa hành và xôi) tượng trưng cho tứ trụ (4 mùa, 4 phương). Với những nhà nào khá giả hơn thì chuẩn bị nhiều hơn (4 bát 6 đĩa hoặc 8 bát 8 đĩa), có khi mâm cỗ lớn phải xếp cao đến 2, 3 tầng. Linh hồn của bữa cơm ngày Tết là bánh chưng xanh, tiếp đến là thịt đông, dưa hành. Và không thể thiếu gà luộc rắc lá chanh ăn kèm xôi; các món ăn kèm có giò lụa, nem rán, cải chua, nộm… Bên cạnh đó, đại diện cho món nước có giò heo hầm măng và lưỡi heo, miến lòng gà… Mâm cỗ ngày Tết ở miền Bắc tinh tế, hài hoà về màu sắc và cách bày trí. Các món ăn đều đậm hương vị cổ truyền Việt Nam, như một truyền thống được lưu truyền và gìn giữ rất lâu của nhân dân.

Ảnh minh họa: Shutterstock.

Món tráng miệng trên mâm cúng người miền Bắc cũng rất đa dạng với nhiều loại mứt Tết và trái cây khác nhau ví dụ như mứt quất (mứt tắc), mứt gừng, mứt sen, ô mai mơ, hồng khô,… Đặc biệt là món chè kho thơm ngọt được nấu rất kỹ từ đậu xanh và đường, trở thành món tráng miệng gần như không thể thiếu.

Mâm cỗ Tết miền Trung

Mâm cỗ miền Trung sẽ có sự khác biệt so với mâm cơm miền Bắc và miền Nam, bởi miền Trung có thời tiết khắc nghiệt và khí hậu đặc trưng nên nét văn hóa ẩm thực cũng sẽ sự khác biệt ứng với tinh thần tiết kiệm, san sẻ của con người miền Trung, thể hiện qua việc các món ăn được chia ra thành từng đĩa nhỏ, mỗi thứ một ít, bày biện trên chiếc mâm tròn. Ngoài ra người miền Trung cũng chú trọng đến yếu tố lưu trữ nên một số người cũng làm những món mặn như thịt kho, tôm rim, gà rán, nem, thịt ngâm nước mắm,…

Mâm cỗ Tết miền Trung với các món ăn đặt trên từng đĩa nhỏ thể hiện sự san sẻ. Ảnh minh họa: Hà Trần/afamily.

Đặc biệt, người miền Trung rất thích ăn những món cuốn nên không thể nào thiếu đi các món như thịt luộc, cá hấp cuốn bánh tráng, nem lụi,…

Mâm cỗ Tết miền Nam

Khác với mâm cỗ miền Bắc và Trung, mâm cỗ miền Nam đa dạng món ăn, ẩn chứa nét độc đáo trong ẩm thực. Mâm cỗ tết miền Nam không thể thiếu thịt kho trứng kèm dưa chua, giá chua và canh khổ qua. Miền Nam cũng ưa dùng bánh tét hơn bánh chưng (nhất là các tỉnh miền Tây). Bên cạnh đó còn có gỏi ngó sen, phá lấu, nem, giò thủ, dưa món, củ kiệu, tôm khô, tai heo ngâm giấm… Để thể hiện sự đầy đủ, sung túc, mâm cỗ miền Nam còn có thể kết hợp những món lạ ngày Tết.